Coi Chừng: Rửa Tiền Trơ Mặt Mốc

Thúy Chi - IRS/SPEC

Trong khi các hành vi lừa đảo và trốn thuế là nỗ lực hàng đầu nhằm bảo vệ việc tuân thủ pháp luật của các chuyên viên điều tra hình sự thuộc Sở Thuế Vụ Liên bang Hoa Kỳ, kiểm tra các hoạt động chuyển tiền và ngăn ngừa tệ nạn rửa tiền cũng là những lĩnh vực quan tâm đặc biệt của cơ quan này.

Nạn Rửa Tiền

Thuật ngữ "rửa tiền" (money laundering) có liên hệ tới những hoạt động và quá trình chuyển vận tài chính thực hiện với chủ đích che dấu nguồn gốc của số tiền. Trong hầu hết các trường hợp, số tiền liên quan đến quá trình tẩy rửa là những đồng tiền bẩn kiếm được từ các hoạt động bất hợp pháp và mục tiêu của hành động rửa tiền là phết lên trên các dấu vết phạm tội một vẻ ngoài sạch sẽ như thể đồng tiền này đến từ những nguồn hợp pháp.

Bộ phận điều tra hình sự của IRS được thành lập năm 1919 và bắt đầu với những cuộc điều tra liên quan đến ma túy từ một đường dây buôn thuốc phiện ở bang Hawaii vào đầu những năm 1920s. Qua quá trình điều tra này chúng ta chỉ có thể kết án bọn phạm pháp với một tội danh trốn thuế. Vào thời kỳ đó, hằng triệu đô la đã được tẩy rửa qua các cơ quan tài chính, những đồng tiền này đã chẳng bị đánh thuế và được bọn xấu dùng để tậu tài sản. Lúc ấy, khi một nguồn tiền được ký thác vào một tài khoản ngân hàng, chẳng có hệ thống chứng từ hành chính nào khác ngoài sổ sách tài vụ. Ngân hàng cũng chẳng buộc phải báo cáo những khoản tiền chuyển ngân lớn cho chính phủ.

Mãi đến năm 1970, Quốc Hội Hoa Kỳ cho ra đời bộ luật BSA - Bank Secrecy Act buộc các ngân hàng kiểm chứng những nguồn tiền trốn thuế. Việc thông qua bộ luật BSA đồng thời dẫn đến quyết định đưa vào sử dụng các mẫu đơn khai chuyển tiền như mẫu CTR - the Currency Transaction Report (Form 4789); mẫu CMIR - Report of International Transportation of Currency or Monetary Instruments (Form 4790); và mẫu FBAR - Report of Foreign Bank and Financial Accounts (Form TD F 90-22.1).

Bộ luật về bí mật ngân hàng BSA đã khai sinh ra hệ thống hành chính giấy tờ cần thiết để thực hiện việc tuân thủ các quy định pháp luật nhằm theo dõi các nguồn tiền chưa đánh thuế và hằng triệu đô la tiền bẩn được gột rửa bởi các cơ quan tài chính. Từ đó, bằng thủ tục hành chính giấy tờ và qua các cuộc điều tra, truy tố, và tịch thu tài sản, Sở Thuế Vụ Liên bang đã có thể theo dấu đường tiền phá vỡ và tháo dỡ, các tổ chức rửa tiền và buôn lậu ma túy chính trong nước.

Một số các ví dụ về những cuộc điều tra rửa tiền

- Tẩy rửa hằng triệu đô la tiền mua bán thuốc tây, hai vợ chồng người Việt Nam bị kết án 19 năm tù.

Vào ngày 8 tháng Sáu năm 2007, tại thành phố Atlanta, tiểu bang Georgia, hai vợ chồng Hoàng Nguyễn và Terri Nguyễn đã bị kết án với tội danh tẩy rửa trên 15 triệu mỹ kim tiền buôn bán thuốc tây. Riêng bị cáo Hoàng Nguyễn bị kết án 235 tháng tù giam, theo sau là hai năm tù quản thúc ở nhà; bị cáo Terri Nguyễn, 41 tháng tù giam và hai năm tù lỏng tại nhà.

Theo hồ sơ tòa án, công cuộc điều tra đã xác minh được sự tồn tại của hoạt động rửa tiền rộng lớn này ở cả thành phố Atlanta của Hoa Kỳ và nước láng giềng Gia Nã Đại. Tổ chức này đã sử dụng những cơ quan tài chính quốc nội và quốc tế với nỗ lực hợp thức hóa những nguồn tiền lậu. Tin dẫn chứng tại phiên tòa cho thấy vào đầu năm 2002, với kỳ tích điều tra xuất thần các viên chức chính phủ Gia Nã Đại thuộc bộ phận thanh tra ở Toronto đã thu được những cú điện thoại của một nhóm người liên quan đến nhiều vụ rửa tiền cho một số các công ty dược liệu ở Gia Nã Đại và Hoa Kỳ.

Qua nghiên cứu đường đi của nguồn tiền, các cơ quan chính phủ nước bạn đã khẳng định được tiền mua bán thuốc tây lậu đã được tẩy rửa qua một mạng lưới rộng lớn gồm các cơ sở kinh doanh, các dịch vụ chuyển vận, và các nhân viên giao tiền ở cả hai nước. Đầu mối của mạng lưới chuyển tiền này tựu trung ở Atlanta đã sử dụng các cơ sở kinh doanh trong cộng đồng người Châu Á để chuyển ra khỏi Hoa Kỳ những khoản tiền mặt từ các hoạt động bất hợp pháp. Hoạt động phi pháp này theo mô tả của bị cáo Hoàng Nguyễn gồm hai dạng: thuốc (the drug side) và tiền (the money side). Dạng tiền bao gồm các doanh gia lão thành trong cộng đồng có nhiều đầu mối làm ăn, do đó khi Hoàng Nguyễn và Terri Nguyễn chuyển những số tiền lớn vào tài khoản của họ để tẩy rửa, tiền trở nên có nguồn gốc chính đáng và sẽ ít bị nhân viên điều tra dòm ngó hơn. Phần mình, theo hồ sơ, hai người này chịu trách nhiệm vận chuyển những khoản tiền thu được từ hoạt động mua bán thuốc tây lậu đến các nơi khác như Việt Nam, Cam Bốt, Dubai, Panama, Thụy Điển, Do Thái, Gia Nã Đại, Nhật Bản, Mễ Tây Cơ, Tân Gia Ba, Latvia và Hoa Kỳ.

Khi bắt Hoàng Nguyễn và Terri Nguyễn vào tháng Ba năm 2004, các chuyên viên điều tra Liên bang đã thu giữ một số tài sản của hai người lên đến $2.5 triệu mỹ kim gồm tiền mặt, nhà cửa và xe cộ, tất cả các tài sản được xung vào công quỹ của chính phủ Hoa Kỳ. Những bằng chứng cụ thể đã cho thấy tổng số tiền vào khoảng 15 triệu mỹ kim thu được từ hoạt động mua bán thuốc tây lậu được tẩy rửa và phân phối cho hai bị cáo Hoàng Nguyễn và Terri Nguyễn trong khoảng thời gian từ tháng Một năm 2003 đến tháng Ba năm 2004.

- Hai người châu Á bị tù do vi phạm các quy định về ngành kinh doanh chuyển tiền lậu.

Tại Sacramento, bang California, vào ngày 16 tháng Ba năm 2007, hai can phạm Serey Van và Thanh Tan Van, còn gọi là Thomas Van, đã bị kết án tù do có liên quan đến một hoạt động kinh doanh lớn chuyển tiền lậu và vi phạm các quy định gởi tiền; Serey Van bị 31 tháng và Thomas Van, 18 tháng.

Theo hồ sơ vụ án, Serey Van đã khai nhận tội không thực hiện đúng các quy định gởi tiền tại Ngân Hàng. Được biết từ giữa tháng Tư năm 2004 đến tháng Một năm 2005, vợ chồng Van đã cùng nhau điều hành các dịch vụ chuyển tiền mang tên March Lane Pure Water và Best Money Express ở thành phố Stockton, tiểu bang California, chuyên nhận chuyển tiền cho khách hàng từ Stockton về Cam Bốt. Cả hai cơ sở này đều không có giấy phép đăng ký hoạt động chuyển tiền ở bang California, cũng không đăng ký với chính phủ Liên bang về việc cam kết chấp hành các quy định Liên bang về việc vận chuyển tiền.

Trong thời gian nêu trên, hai bị cáo Serey Van và Thomas Van đã chuyển hơn một triệu mỹ kim qua hệ thống mạng viễn liên cho khách hàng ở Hoa Kỳ gởi tiền về Cam Bốt. Cũng theo tài liệu dẫn chứng tại tòa án, trong thời gian kể trên, tên Serey Van và một nhân vật khác đã sắp xếp để ký thác vào các tài khoản ngân hàng số tiền hơn một triệu đô la bằng cách gởi nhiều lần các khoản tiền nhỏ hơn mức giới hạn $10,000/mỗi lần, nhằm tránh không phải khai báo theo yêu cầu về việc chuyển gởi tiền (currency transaction reporting - CTR - requirement).

Hai bị cáo cũng bị buộc phải từ bỏ số tài sản đã tích lũy được liên quan đến các hoạt động hình sự này, khoảng hơn $230 ngàn đô la. Ngoài ra, sau khi mãn hạn tù, Serey Van cũng sẽ nhận thêm hai năm tù quản chế; Thomas Van, một năm tù quản chế.

Trên đây chỉ là hai trong rất nhiều những ví dụ khác về hoạt động rửa tiền. Muốn biết rõ hơn, xin quý vị tham khảo thêm tài liệu từ mạng thông tin điện tử của IRS, mục Examples of Money Laundering Investigations 2006/2007/2008.

Thúy Chi - IRS/SPEC